Dit is niet de enige eskimoteer handleiding op het net. Misschien niet eens de beste, maar wel met de mooiste animaties! We gaan zo dadelijk de hele eskimorol in stapjes ontleden, maar kijk eerst maar eens rustig hoe onze charmante assistente een perfecte rol uitvoert.
Kijk hoe vloeiend ze de beweging maakt! Het is bijna een dans. Zo hoort het ook: Als je veel kracht nodig hebt dan doe je iets verkeerd. Het is een zachte, vloeiende beweging.
Onze assistente heet trouwens “Franka”, naar de stripheldin die model heeft gestaan.
Verschillende rollen
De rol die Franka in de animatie uitvoert heet in het Amerikaans een “screwroll”. Ik ben niet zeker van de nederlandse naam: Ik heb leren kayakken van Amerikaanse instructievideo’s. Naast de screwroll hebben we een “C to C” roll, een sweeproll, een pavlattaroll en nog wat exotische varianten als de rodeorol, de handrol en de droge-sigaret-rol. Een paar ervan komen zo nog zijdelings aan de orde, maar ik concentreer me hier op de screwroll: Laten we hem hier even “schroefrol” noemen. Hij heet zo omdat de lichaamsbeweging op een schroefbeweging schijnt te lijken.
Voorbereidingen
Waarschijnlijk ga je de rol oefenen in het zwembad: Lekker warm, doorzichtig water en hulp van anderen als je het nodig hebt. In buitenwater, dat toch altijd kouder is, heb je snel de neiging te verkrampen en paniekerig te worden. Maak het jezelf gemakkelijk, de beweging zelf is moeilijk genoeg! Draag een neusklem en een duikbril als je je daar prettig bij voelt. Ik draag zelf bijna altijd een neusklem in het zwembad, en een duikbrik als ik iets nieuws oefen en wil kunnen zien wat ik doe. Uiteindelijk moet je natuurlijk kunnen rollen zonder hulpmiddelen, maar dat is geen reden om er niet mee te oefenen en vervolgens nooit te leren rollen.
WAARSCHUWING: Leer EERST om onder water uit je boot te komen. Je rol zal zeker een aantal keren falen, zodat je moet zwemmen en je boot leeghozen. Laat dat niet fataal zijn! Werk je met iemand samen, oefen dan even in het redden van elkaar. Spreek ook af wanneer je wel en niet gered wilt worden: Een misverstand daarover terwijl je ondersteboven in het water hangt is onaangenaam.
Het omslaan
Het omslaan hoort in feite niet bij de eskimorol. Het is natuurlijk vreselijk mooi hoe Franka het cirkeltje rond maakt, maar ze zou net zo goed kunnen omslaan naar dezelfde kant als waar ze bovenkomt. In de animatie zie je dat: Hoewel de twee Franka’s naar verschillende kanten omslaan komen ze op exact dezelfde manier boven. Ze nemen beide even de tijd om hun peddel vlak op het water te leggen, en doen vervolgens precies dezelfde beweging. (Ik kan het weten: Ik heb de plaatjes zelf getekend.)
Dat zijn twee manieren van omslaan, maar de belangrijkste manier is niet getekend. Die manier is namelijk: Onderuit gehaald worden door een golf, een paar keer rondtollen alsof je in de wasmachine zit en dan nog eventjes met je hoofd over het zand of de stenen stuiteren. Daarna gaat de rol weer precies hetzelfde: Rustig je peddel op het wateroppervlak brengen en dan de rol uitvoeren.
Krijg je eskimoteerinstructie van mij, dan begin ik met je een enkelzijdige rol te leren: Je slaat om aan dezelfde kant als waar je weer bovenkomt. Dat heeft een aantal voordelen:
De klokje-rond-rol is funest voor je orientatie.
In de enkelzijdige blijft je peddel aan het wateroppervlak, die hoef je dus niet daarheen te brengen terwijl je ondersteboven hangt.
In de beginfase kun je een drijflichaam (een peddelfloat) vastmaken aan een blad van je peddel. Je kan iemand naast je laten staan die het blad boven water houdt. Je blad kan dan nooit wegzakken. Je kan de beweging dan langzaam oefenen, of zelfs in losse stukjes.
Opsplitsen in stukjes
Ik begin m’n ontleding met het laatste stuk, omdat dat het eerste stuk is dat ik laat oefenen. Het oefent makkelijker, omdat je hoofd erbij boven water blijft.
De hoge steun
Het plaatje laat een hoge steun zien, alweer keurig uitgevoerd door Franka. Je ziet trouwens dat onze strip-heldin zich niet schaamt om een peddelfloat te gebruiken: Ze blijft glimlachen. Oefenen om te leren is geen schande. Nooit geleerd hebben omdat je weigert te oefenen is dat wat mij betreft wèl. Gebruik de hulpmiddelen die je nodig hebt. Kom wat mij betreft aanzetten met een duikuitrusting, een wandvullende spiegel of een fles cognac om je spieren los te maken. Als je het maar leert! Franka is ook niet bang om langzaam te oefenen, in tegenstelling tot een groot deel van mijn leerlingen. En toch: Hoe leer je pianospelen? Hoe leer je schrijven? Langzaam!
Franka laat hier een hoge steun zien, en in feite is de eskimorol niets meer dan dat: Een extreme hoge steun. Hier doet ze een “normale” hoge steun, en die ga ik eerst uitleggen.
Ze laat zich opzij vallen tot ze met haar oor en haar peddelblad op het water ligt. Vervolgens zet ze een beetje kracht op de peddel. Daarmee drukt ze zichzelf niet omhoog, ze gebruikt de peddel als steuntje om alleen de boot weer rechtop te leggen. De boot krijgt daardoor een groot deel van z’n stabiliteit terug. Tegelijkertijd laat ze haar hoofd in het water zakken: Alles wat onder water zweeft hoef je niet te tillen. Haar lichaam draait ze naar achteren, zo plat mogelijk op het achterdek. Zou ze recht blijven zitten, dan zou ze met haar peddel zichzelf 50 centimeter, haar hele lichaamslengte, omhoog moeten duwen. Plat op haar achterdek is dat zowat de helft, ze hoeft dan ook maar de helft van de kracht te zetten, waarvan een deel al wordt opgevangen door de stabiliteit van de boot. Als vanzelf komt de boot weer helemaal rechtop. Franka zwaait haar lichaam binnenboord en richt zich dan op: Niet op de kracht van de peddel, maar op de kracht van haar buikspieren.
Oefen rustig en langzaam. Oefen in kleine stukjes. Zoek de beweging waar je de minste kracht voor nodig hebt. Maak er een dans van, geen gevecht.
De heupzwaai
Loopt de hoge steun lekker, dan kan je je aandacht verleggen naar het eerste stuk van de rol. Je kan dat eventueel in kleine stapjes doen: Je hoge steun steeds verder en verder doorzetten totdat je uiteindelijk helemaal ondersteboven ligt. Franka slaat dat even over: Ze gaat meteen helemaal ondersteboven. (Ze is niet voor niets een stripheld). We staan even stil bij dat ondersteboven liggen. Zelfs de animatie staat stil:
Franka begint met haar peddel in de juiste stand te brengen: Op het water oppervlak, dwars op de boot. De cracks, op wildwater en in de branding, zie je precies hetzelfde doen. Terwijl de golf op ze in beukt blijven ze rustig onder water hangen. Komen ze in iets rustiger water, dan zie je de peddel verschijnen, rustig het oppervlak zoeken, even wachten… En hop, daar komt de kayakker boven.
Om de peddel op z’n plek te krijgen moet Franka voorover leunen in de boot, haar hoofd bijna tegen het voordek. Om de peddel dwars op de boot te krijgen, en dan nog boven water, moet ze haar linkerarm om de boot heen vouwen. Haar rechterarm is praktisch gestrekt.
Vervolgens begint de “heupzwaai”. Je begint niet met je hoofd boven water te brengen, hoe verleiderlijk dat ook is. De eskimorol in één zin is: Je hoofd komt als laatste boven.
Dat Franka dat stukje blijft herhalen is niet alleen leuk voor de animatie, het is ook een goede oefening. Het blijkt voor veel mensen een moeizame beweging te zijn. De spieren en de lenigheid zijn er wel, maar de coordinatie is er niet. Je ziet dat Franka weinig doet met haar armen. Dat hoort ook zo: Een eskimorol is een lichaamsbeweging, geen armbeweging. Dit stukje kan je ook weer langzaam oefenen, een paar keer achter mekaar, voordat je de eerder geleerde hoge steun gebruikt om adem te kunnen happen. Zoek weer naar de beweging die de minste druk op je peddel zet. Oefen weer langzaam: Ieder los stukje moet vloeiend en krachtloos verlopen.
Weg met de peddelfloat
Op een gegeven moment merk je dat je weinig kracht meer hoeft te zetten op de peddel en dus minder drijfvermogen nodig hebt. Je kan een beetje lucht laten weglopen uit de peddelfloat en kijken of het dan nog steeds lukt. Op een gegeven moment is het ding helemaal leeg en kun je hem weglaten. Lukt het dan nog steeds, ga dan een beetje spelen met je peddel. Sla om met de peddel in een verkeerde stand, en breng hem, als je op de kop ligt, netjes in positie voordat je oprolt. Lukt zelfs dat, dan is het tijd voor de grote stap:
Het klokje rond
Eskimoteren kan je leven redden, maar dat is niet alles. Een mooie rol is een statussymbool. “Kijk mij eens goed kunnen varen!”. Maar dan moet ‘ie wel 360 graden rond zijn natuurlijk, anders begrijpen omstanders niet eens dat het een eskimorol was.
Je weet eigenlijk alles al: Hoe je de peddel in positie brengt, hoe je de heupzwaai uitvoert, hoe je de rol afmaakt met een hoge steun. Franka gebruikt nog een trucje om de peddel snel onder de boot door te krijgen: Ze legt hem vlak langs de romp. De peddel blijft daar tot de boot helemaal op de kop ligt: de peddel zelf is dan weer boven water. Pas dan gaat de peddel los van de romp op zoek naar de beginpositie.
En nu verder
Gefeliciteerd: Je kunt nu eskimoteren. In het zwembad althans. Als je bewust ben omgeslagen, met je peddel al in je juiste stand, diep ingeademend en met een neusklem op. Probeer het ook eens zonder die neusklem. Laat iemand je omgooien op een onverwacht moment. Hou de peddel eens in één hand terwijl je omslaat. Ga eens oefenen op je steunen en maak een rol als je door een steun zakt. Oefen met een zwemvest, een anorak en een helm. Misschien maakt het niks uit, maar misschien ook wel, en dat kun je alleen maar uitproberen.
Oefen in buitenwater. Pas als je in een branding of een wals je rol kunt uitvoeren mag je zeggen “Ik kan eskimoteren”. Je hebt nu trouwens een rol aan één kant. Je kan de andere kant ook eens gaan oefenen, hoewel het niet noodzakelijk is. Je kan ook, op het net, eens opzoeken hoe die andere rollen eruitzien en die eens gaan instuderen. En dan komt natuurlijk nog de handrol: Precies dezelfde rol, maar dan zonder peddel.
Veel plezier in het zwembad: Zelfs al leer je niet rollen (het blijkt niet voor iedereen weggelegd), je leert in ieder geval veel vrijer met je boot omgaan, en dat is minstens zo veel waard.